2024 йил 12–13 июн кунлари Тошкентда e–Gov, финтех ва рақамли технологиялар соҳасида Марказий Осиёдаги энг йирик воқеа – 4‑Халқаро ПЛАС‑Форум Digital Uzbekistan бўлиб ўтди.
Тадбир мамлакатдаги асосий регуляторлар – Ўзбекистон Республикаси Марказий банки, Миллий перспектив лойиҳалар агентлиги ва Республикасида Рақобатни ривожлантириш ҳамда истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитаси кўмагида ташкил этилди. Мазкур тадбирнинг Титул Спонсори сифатида Visa компанияси қатнашди.
Форум спонсорлари, ҳамкорлари ва медиаҳамкорларининг тўлиқ рўйхатини бу ерда кўриш мумкин!
ПЛАС‑Форум қатнашчилари давлат тузилмалари, банк сектори ва чакана савдо ритейли ўртасидаги ўзаро ҳамкорлик масалалари, банкинг ва молия технологиялари соҳасида халқаро ҳамкорликни илгари суриш, шунингдек халқаро миқёсдаги янги истиқболли лойиҳаларни жорий этиш бўйича фикр алмашдилар.
Сўнгги йилларда Марказий Осиё минтақасида, хусусан унда энг тез ривожланаётган бозорлардан бири – Ўзбекистонда турли сегментлардаги бозор иштирокчилари ўртасида истеъмолчи учун кураш тобора фаоллашди. Ҳар бири оммавий истеъмолчи у ёки бу платформаси орқали айнан унинг хизматларидан фойдаланишини истайди. Бу нафақат ўзи тақдим этаётган маҳсулот ва хизматларни илгари суриш, балки Big Data технологияларидан фойдаланиб, мижозни яхшироқ билиш ва шу асосда унга ўзи ва шерикларининг маҳсулотлари ҳамда хизматларини сифатлироқ таклиф этиш имконини яратади. Шу билан бирга бугун ритейлни финтех ва банкинг билан чамбарчас бирлаштирмасдан тасаввур қилиб бўлмайди.
Илгари бу сегментлар ўртасида деярли кесишув бўлмаган, ҳар бири ўз соҳавий тадбирларида (масалан, Ассоциациябанк Узбекистон марказида BankExpo ва шу каби) иштирок этар эди. Бироқ сўнгги йилларда ПЛАС‑Форум каби кўламли тармоқлараро тадбирлар пайдо бўлгани сабабли, улар янада яқинроқ ҳамкорлик қилмоқда, бир‑бирларининг муаммоларини чуқурроқ тушуниб, эҳтиёжлар ва энг яхши амалиётлари билан бўлишмоқда. Натижада бозор ва ўзаро ҳамкорлар учун зарур ечимлар таклиф этиш имкони пайдо бўлди.
Шундай қилиб, бир неча йил олдин компаниялар, хусусан ритейл соҳасида, энг аввало нақд пул ва чет эл валютаси билан боғлиқ имкониятлар билан рақобат қилишаётган эди. Кейинчалик ритейлерлар товарлар қиймати ва сервис сифати билан рақобатлашishni бошлашди. Энди биз рақобатлашув янги босқичига ўтдик: ўз продуктлари ва каналларини рақамлаштирган утади. Келажакда эса мижоз ҳақида тўпланган маълумотдан унумли фойдалана олган томон рақобатда илғор бўлади, бу эса финтехдан бошқа нарса эмас!
Демак, бугунги ПЛАС‑Форум – бу энг аввало бозорни тезкор таҳлил қилиш имкони мавжуд бўлган жой, кечагина истеъмолчилар учун рақобатлашган субъектлар бир пайтнинг ўзида манфаатдор ҳамкорга айланиб, ҳамжиҳатлик ва синергия йўлида бирлашадиган макондир.
Табиийки, Digital Uzbekistan 2024 ПЛАС‑Форуми бутун Марказий Осиёда ва хусусан Ўзбекистонда бу тармоқлараро майдоннинг оммалашуви ўсиб бораётганини кўрсатди – жорий йилда 2600 дан ортиқ делегатлар иштирок этиш учун ариза топширган. Конференция давомида 130 дан зиёд спикер нутқ сўзлади, кўргазмада эса 35 мамлакатдан 80 дан ортиқ компания ўз маҳсулот, технологиялар ва сервисларини намойиш этди (Австрия, Буюк Британия, Ирландия, Испания, Италия, Кипр, Хитой, Абу‑Даби Амирлиги, Польша, Португалия, Россия Федерацияси, Сингапур, АҚШ, Туркия, Франция, Швейцария, Швеция, Япония каби), шунингдек МДҲ ва Балтия мамлакатлари ҳам қатнашди.
ПЛАС‑Форумда Visa, HUMO, BS/2, PayPorter, MUK & Paloalto, Octobank, Innowise ва бошқа кўплаб компаниялар ўз янгиликларини тақдим этишди.
Форум спикерларининг таркиби ҳам диққатга сазовор бўлди. 2024 йилда улар орасида:
- Содир Мелибаев, Ўзбекистон Республикаси Марказий банки Раиси ўринбосари – Бошқарув аъзоси
- Дилшод Курбонбоев, Бош директор, Марказий банк Респуб-ликаси Инкассация бўйича Республика хизмати (ГУП)
- Жахонгир Абдиев, Раис ўринбосари, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Солиқ қўмитаси
- Вячеслав Пак, Миллий перспектив лойиҳалар агентлиги директори биринчи ўринбосари
- Фаррух Карабаев, Ўзбекистон Республикаси Рақобатни ривожлантириш ва истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитаси Раиси ўринбосари
- Шухратбек Курбанов, HUMO тўлов тизими директори
- Антон Бороздин, Марказий Осиёда бизнесни ривожлантириш департаменти катта директори, Visa
- Руслан Омаров, СЕО, Первое кредитное бюро Казахстана
- Александр Филиппович, UZUM Bank Бошқаруви Раиси
- Николас Камерон, шерик, яқин Шарқда форензик бўлими раҳбари, KPMG Lower Gulf
- Айдос Жумагулов, Совет директорлари маслаҳатчиси, Freedom Bank, Казахстан
- Улугбек Таваккалов, Madad Invest Bank Бошқаруви Раиси
- Бахром Нумонов, APEX BANK Бошқаруви Раиси
- Исломий молия ва такафул Ассоциацияси Кенгаши Раиси
- Владимир Норов, Марказий Осиё Сунъий Интеллект Ассоциацияси Раиси
- Ильшат Хаметов, Uzum Market Бош директори
- ва бошқалар!
Жорий йилда Форум қатнашчилари учун бир қатор ҳамкорлик тадбирлари ва ўзига хос сюрпризлар тайёрланган эди, жумладан:
CyberNet томонидан 1 миллион долларлик AI‑грантлар ўйналиши. Бу контакт‑марказлар учун илғор AI‑ечимлар билан танишиш, CyberNet компаниясидан 50 минг долларлик 20 та грантдан бирини ютиб олиш ва конверсияни ошириш имкони бўлди.
NETINFO сервисини ривожлантириш бўйича семинарлар «Эртанги банкинг сари йўлда: мижозларни жалб этиш орқали рақамли трансформация сирлари».
HUMO бизнес‑нонуштаси «Бездналик тўловларни ривожлантириш. Ютуқлар, якунлар ва режа. «HUMO» миллий тўлов тизими» мавзуида ўтказилди.
PLUS Group компаниясининг етакчи экспертлари билан учрашувлар. Digital Uzbekistan доирасида PLUS Group барча қатнашчиларга киберхавфсизлик, банкомат тармоғини оптималлаштириш, криптоиндустрия, блокчейн ва бошқалар юзасидан малакали экспертлар билан бепул шахсий учрашувлар ташкил қилиш имконини тақдим этди.
4‑Халқаро ПЛАС‑Форум Digital Uzbekistan ҳақида тўлиқ фотоҳисобот
Digital Uzbekistan. Биринчи кун
ПЛАС‑Форумни очар экан, ПЛАС‑Форум Оргкомитети раиси Александр Гризов «Форумнинг янги номи – Digital Uzbekistan Ўзбекистонни рақамли держава сифатида ривожлантириш масалаларига эътиборни кучайтириши»ни алоҳида таъкидлади.
ПЛАС‑Форум Оргкомитети сопредседатели ва PLUS Group бош директори Константин Гризов ўз кириш сўзида мазкур Форумда халқаро даражадаги етакчи компанияларнинг инновацион ечимлари тақдим этилаётганини таъкидлади. «Расмий маълумотлар билан бўлишмоқчиман: шу пайтгача биз Форумда иштирок этиш учун 2600 дан ортиқ ариза олдик, бу 2023 йилги муваффақиятли ўтган тадбир билан солиштирганда 15% кўп», – деди у.
Форум қатнашчиларига Титул Спонсор – Visa компанияси номидан ҳам саломномани Visa’нинг Ўзбекистондаги минтақавий менеджери Бехзод Абдурахманов йўллади. Спикер таъкидлаганидек, «Visa Ўзбекистонда 30 йилдан ортиқ вақтдан буён фаолият олиб бормоқда. Республика биз учун стратегик бозор ҳисобланади. Биз тижорат банклари, финтех‑компаниялар ва регуляторлар билан ҳамкорлигимизни қадрлаймиз. Сўнгги беш йил ичида компаниямиз Ўзбекистонда нақдсиз иқтисодиётни ривожлантириш ва рақамлаштиришни рағбатлантирувчи бир қатор янги ечимлар ва маҳсулотларни йўлга қўйди».
Шунингдек, Форум очилишида иштирок этган Миллий перспектив лойиҳалар агентлиги директори биринчи ўринбосари Вячеслав Пак ва Ўзбекистон Республикаси рақамли технологиялар вазирининг биринчи ўринбосари Олег Пекось ҳам делегатларга мурожаат қилишди.
Олег Пекось ўз чиқишида, 2024 йилда Ўзбекистонда ИT‑хизматлар экспортини 1 млрд долларгача ошириш режалаштирилаётганини таъкидлади. Спикер ўз нутқида турли соҳаларда амалга оширилаётган рақамли трансформация дастурларининг аниқ натижалари ҳақида гапирди.
Олег Пекось таъкидлаганидек, давлат томонидан кўрсатилаётган ёрдам ва ИT‑бизнес учун қулай муҳит яратилганлиги туфайли бугун IT‑парк резидентларининг сони 2100 тадан ошиб кетган. Ушбу компаниялар ўтган йили ИT‑хизматлар соҳа бўйича 1 млрд долларга яқин фойда олган, 344 млн долларлик дастурий маҳсулотларни экспорт қилганлар.
«Бу йил биз ИT‑хизматлар ва дастурий маҳсулотлар экспортини 1 млрд долларгача ошириш каби катта мақсадни олдимизга қўйганмиз. Икки йил муқаддам шундай кўрсаткичга эришиш 2028 йил учун режалаштирилган эди. Биз ана шу мақсадларни олдинроқ амалга ошириш учун харакат қиляпмиз, бу эса жуда қувонарли», – дея қайд этди у.
Рақамли технологиялар вазирининг биринчи ўринбосари шунингдек электрон ҳукуматни ривожлантириш жараёнлари ҳақида айтиб, ўтган йили давлат хизматлари ягона порталида 200 дан зиёд янги сервислар жорий этилгани, бу эса аҳолига 21 млн дан ортиқ хизматлар тақдим этиш имконини яратганини таъкидлади. Шу билан бирга ўтган йил давомида 100 дан ортиқ дастурий продукт ва ахборот тизими, жумладан таълим, молия, божхона, қишлоқ хўжалиги, геология каби соҳаларда жорий этилди.
Ўз навбатида Миллий перспектив лойиҳалар агентлиги директори биринчи ўринбосари Вячеслав Пак таъкидлашича, Ўзбекистон крипто соҳасини тартибга солиш борасида МДҲ мамлакатлари орасида етакчи. У мамлакатда рақамли иқтисодиётни жадал ривожлантириш, илғор ахборот‑коммуникация технологияларини жорий этиш бўйича алоҳида эътибор қаратилаётганини эслатиб ўтди. «Биз ифтихор билан айта оламизки, бугун Ўзбекистон криптоактивлар муомаласини тартибга солиш бўйича МДҲ мамлакатлари орасида ғана эмас, балки дунё миқёсида ҳам пешқадамлардан биридир. Бизда бу борада норматив‑ҳуқуқий ва институционал база яратилган.
Ўзбекистонда молия сектори, хусусан капитал бозорини ривожлантириш бўйича босқичма‑босқич ислоҳотлар олиб борилмоқда, бугунги кунда Регулятив қумлоқ жорий этилган, фонд бозори кўрсаткичлари ўсиб бормоқда, шунингдек “яшил” облигацияларни чиқариш учун асос яратилган.
Шу билан бирга электрон тижорат жадал ривожланмоқда. Менимча, пойтахт ва вилоятлар аҳолиси бугун турли онлайн‑сервислар, маркетплейслар, етказиб бериш ва такси аггрегаторлари, стриминг платформаларсиз ҳаётини тасаввур қила олмайди», – деди у.
Форум конференциясининг «Банкинг соҳасида рақамлаштиришни чуқурлаштириш – глобал тренд» деб номланган биринчи сессияси Отабек Насыров (SBO Insights сооснователь ва шерик) модераторлигида ўтказилиб, спикерлар рақамли технологияларга ўтиш билан боғлиқ бир қатор долзарб масалаларни муҳокама қилишди.
Форумнинг биринчи сессиясини очар экан, Ўзбекистон Республикаси Марказий банки Раиси ўринбосари – Бошқарув аъзоси Содир Мелибаев шундай деди: «Бугунги кунда мамлакатимизда 42 га яқин тўлов ташкилоти рўйхатдан ўтган бўлиб, улардан 11 таси электрон пул билан ишлашни бошлади. Биз янги турдаги хизматларни жорий этишда фаолмиз. NFC ва QR‑кодлардан фойдаланилган ҳолда амалга оширилаётган тўловлар сони ошиб бормоқда».
Visa’нинг Марказий Осиёда бизнесни ривожлантириш департаменти катта директори Антон Бороздин ўз маърузаси давомида, келажакда пайдо бўладиган мижозлар – Z авлод – энг аввало тўловни амалга оширишда осонлик ва қулайликка эътибор қаратишини, конfidенциаллик эса улар учун устувор эмаслигини айтиб ўтди. Ёшлар турли сармоя воситларига катта қизиқиш билан қарашади, шу билан бирга анъанавий инструмент бўлган кредит картalari уларни унчалик жалб этмайди.
Ушбу авлод жуда суҳбатдош бўлганлиги учун улар билан турли платформаларда жуда фаол ўзаро алоқада бўлаётган брендлар уларга кўпроқ маъқул бўлиши мумкин. Шу билан бирга банк бўлимларига бориш Z авлод учун эскича ёндошув кўринишида.
2035 йилда Z авлодининг энг ёши 22 га тўлишини инобатга олсак, бу авлодда ипотека, автокредит, шунингдек компьютер ўйинлари учун ҳақ тўлаш каби хизматлар ва товарларга қизиқиш ўсиши тахмин қилинмоқда.
HUMO тўлов тизими директори Шухратбек Курбанов компания 2024 йилда 5 йиллигини нишонлаётганини айтиб, HUMO нинг асосий ютуқлари ва ривожланиш режаси ҳақида гапирди. 2019 йил май ойида ташкил этилганидан буён HUMO 26,5 млн дан ортиқ карта чиқарган, шундан 12,69 млн та карта ҳар ойда фаол фойдаланилади. Спикер таъкидлашича, барча карталарнинг атиги 40% и маош лойиҳалари, қолган қисми эса мажбурий бўлмаган ҳолда очилган. Хусусан, 5 млн дан ортиқ виртуал карталар мавжуд бўлиб, бу мижозлар ишончининг юқорилигини кўрсатади. Шунингдек мамлакат бўйлаб 200 мингга яқин POS‑терминаллар ўрнатилди, бу эса халқаро тўловлар ва хорижликлар учун HUMO хизматларидан фойдаланиш имкониятини бирмунча осонлаштирди.
Ўзбекистон Республикаси Рақобатни ривожлантириш ва истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитаси Раиси ўринбосари Фаррух Карабаев «Ўзбекистонда рақамли платформаларни антимонопол тартибга солиш бўйича янги ҳуқуқий базалар» мавзусида чиқиш қилди. Хусусан, у «юмшоқ тартибга солиш» инструменти бўлган Антимонопол комплаенсни жорий этиш ҳақида айтиб берди.
Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Солиқ қўмитаси Раиси ўринбосари Жахонгир Абдиев ўз чиқиши давомида солиқ идораларини автоматлаштириш ва институционал ислоҳотларга эътибор қаратди. Унга кўра, 2018–2023 йиллар оралиғида республикада: Маълумотлар марказини модернизация қилиш, электрон счет‑фактураларни жорий этиш, (налоговый партнёр, кешбэк) механизмларини жорий этиш каби миллий миқёсдаги кўплаб рақамли ташаббуслар амалга оширилган. 2024–2026 йиллар режаларида ИТ хавфсизлиги ва киберхавфсизлик протоколларини жорий этиш, Big Data технологиялари ва сунъий интеллект платформаларини янада ривожлантириш режалаштирилган.
Freedom Bank Казахстан Совет директорлари аъзоси Айдос Жумагулов Freedom Holding Group экотизими жараёнини кенгайтириш билан боғлиқ имкониятларга эътибор қаратди. Спикер Freedom SuperApp мобил иловаси ва Freedom Holding Group нинг кенг экотизимини шакллантириш хусусида гапирди. Гап жумладан кешбэк акциялари, FRHC акцияси билан боғлиқ «саккизинчи валюта – акциядорлик мақоми» ҳақида бормоқда.
HWG Sababa Central Asia бош директори Георгий Шебулдаев «Ускоренная эволюция: гибридная модель управления кибербезопасностью в Республике Узбекистан» мавзусида маъруза қилди. У киберхавфсизликдаги турли таҳдид омилларини таҳлил қилди.
KPMG Lower Gulf вакили Николас Камерон, яқин Шарқда форензик бўлими раҳбари, БАА ва Форуқ кўрфези мамлакатларида банк регуляторлик муҳитининг ривожланиши ҳақида сўз юритди.
Visa Money Movement Solutions (Украина, Грузия, МДҲ ва Жануби‑Шарқий Европа) бўйича менежер Санжар Сулейманов, CISSEE минтақасида трансчегаравий пул ўтказмаларида Ўзбекистон 5‑ўринда эканлигини айтиб ўтди.
«Платежные методы. Лучшие бизнес‑кейсы банковской розницы» сессияси давомида у пул оқимини чекловсиз ҳаракатланиши масалалари, глобал тенденциялар, инновацион ечимлар ва аниқ бизнес-кейслар ҳақида маъруза қилди.
Спикер реал вақтда амалга ошириладиган ўтказмалар соҳаси бугун ҳам ривожланиш ва сервисларни яхшилаш имконияти катта йўналишлигини таъкидлади. Унга кўра, бунда энг асосий ҳаракатлантирувчи куч – давлат ҳисобланади: давлат тўловлари, марказий банклар рақамли валютаси ва стейблкойнлар барчанинг эътиборида турибди.
AloqaBank Бошқаруви раисининг ўринбосари Фаррух Махкамов, 2023 йил якунига кўра мамлакатда умумий 50 трлн сўм лик тўловларнинг тахминан 20% и AloqaBank ҳисобига тўғри келишини маълум қилди. Спикер AloqaBank тўлов иловаси 2,5 млн фойдаланувчига эга бўлиб, орадан бир неча ой ўтгач 5 млн фойдаланувчига етиши кутиллаётганини айтди. Шунингдек алиментлар тўловларини автоматлаштириш лойиҳаси каби бир қатор рақамлаштириш лойиҳалари ҳақида маълумот берди.
PayPorter компаниясининг халқаро бизнес ривожлантириш бўйича директори Нурбол Омарханов, Узбекистонда халқаро тўлов агрегатори сифатида бизнесни ривожлантириш бўйича катта режалар мавжудлигини айтиб ўтди.
Uzum Bank рақамли код орқали бўлиб тўлаш сервисини 7 минг ТСПда жорий этди – бу ҳақда Uzum Bank Бошқаруви Раиси Александр Филиппович маълум қилди.
Эксперт фикрича, республикада трансчегаравий тўловлар ҳамда QR-код орқали тўловлар жуда оммалашган.
Digital Uzbekistan ПЛАС‑Форум доирасида Airba FinTech компанияси тижорат директори Тимур Алтыбаев Марказий Осиёда чакана савдо бозорида юзага келаётган ўзгаришлар ҳақида қисқача тўхталди. У «FinTech – рақамли Ўзбекистон келажаги, инновацион лойиҳа» маърузасида Airba FinTech компаниясининг чакана савдо мижозлари учун молиявий хизматлардан фойдаланиш имконини осонлаштирадиган аҳамияти ҳақида гапирди. Spiker Airba FinTech томонидан Ўзбекистон бозорида муваффақиятли жорий этилган бир неча лойиҳаларни – бўлиб тўлаш сервислари, рақамли ҳамёнлар, исломий молия, суперапплар, криптобизнес ва бошқаларни санаб ўтди.
Тимур Алтыбаевнинг фикрича, «Биз шерикларимизга савдо ҳажмини оширишда кўмаклашамиз, истеъмолчилар эса кенг танлов имкониятига эга бўлишади».
M4Bank компанияси Бошқарув раисининг ўринбосари Михаил Рогов «Платежные технологии: воспоминания о будущем» мавзусида маъруза қилди.
«Ўзбекистон банк бозорини ривожлантириш траекториялари. Истиқболли ечимлар. МСБ рақамлаштириши» сессиясида МСБ билан боғлиқ жараёнларнинг банк соҳаси рақамли трансформацияси тажрибасидан қандай фойдаланилиши муҳокама қилинди, унда Madad Invest Bank Бошқаруви Раиси Улугбек Таваккалов модераторлик қилди.
KPMG Caucasus and Central Asia гуруҳи шўъба сифатида стратегия ва операцион консалтингни бошқарувчи шерик Болат Мынбаев «Малый и средний бизнес. МСБ – катализатор развития современных экономик» мавзусида маъруза қилди. У Ўзбекистонда МСБни ривожлантириш жамғармаси ташкил этилганини, бугунги кунда мамлакатда МСБ молиялаштириш эҳтиёжлари 11,8 млрд долларни ташкил этишини қайд этди. Бироқ МСБ корхоналарининг 40% да молиялаштириш имконияти етишмайди.
Ucell мижозлар билан ишлаш ва сотувлар бўлими раҳбари Акром Наджимов скоринг ва лидогенерация ҳақида батафсил гапириб ўтди. У скорингнинг асосий афзалликлари сифатида NPL ни камайтириш ва кредитлар ҳажмини оширишни кўрсатди.
Марказий Осиёдаги энг йирик банклардан бири – Halyk Bank’нинг Бошқарув Раисининг ўринбосари Даурен Сартаев ўз чиқиши давомида МСБ – ҳамма банклар учун эмаслигини айтиб, бир нечта статистик маълумотларни келтириб ўтди.
Tenge Bank корпоратив бизнес департаменти директори Баян Абильдаева эса шундай дейди: ҳозир Ўзбекистонда молиявий муҳит МСБ ривожланиши учун анча қулай.
Шу билан бирга SAP компаниясида бизнесни ривожлантириш дастурлари раҳбари Михаил Логинов «Цифровая трансформация банковской отрасли – опыт лидеров рынка» мавзули маърузаси давомида бу соҳадаги жаҳон тажрибасини баён қилди.
Форум дастурининг иккинчи кунида ўтказилган «Ўзбекистон капитал бозори. Инвесторлар учун имкониятлардан тезроқ фойдаланиш йўллари» мавзули давра суҳбати қатнашчилари мамлакат капитал бозорини жадал ривожлантириш учун нималарни амалга ошириш лозимлиги ҳақида муҳокама олиб боришди.
Унда мамлакат ва минтақанинг молия сектори ривожлантириш бўйича асосий масалалар кўтарилди. Дискуссияда розничный инвесторлар қизиқиши, мухтор инвестициялар, финтех‑маҳсулотлар мавзуси муҳокама қилинди. Бу йўналишларни тартибга солиш ва ҳуқуқий промоушн зарурлиги алоҳида эътиборда бўлди.
Сессия модератори – Avesta Investment Group бошқарувчи шериги Карен Срапионов.
Миллий перспектив лойиҳалар агентлиги етакчи эксперти Сардор Кошназаров мазкур бозор ҳажми Қозоғистон билан солиштирганда (у ерда капитализация иқтисодиёт ҳажмининг 300% ни ташкил қилади) анча кичик бўлсада, ривожланиш имконияти жуда юқори эканлигини таъкидлади. Ўзбекистонда ушбу кўрсаткич 10% дан камроқ бўлсада, салоҳият катта.
«Алиф Молия» вакили Нуриддин Лафизов, сўнгги беш йил ичида 150 млн доллар хорижий сармоя жалб этилган бўлсада, маҳаллий лойиҳаларга инвестиция киритишда баъзи муаммолар мавжудлигини айтди.
Шунингдек давра суҳбатида иштирок этдилар:
- Одил Мусаев, Alkes Research бошқарувчи директори
- Нуриддин Лафизов, Алиф Молия / Алиф Узбекистон директори
- Толибжон Мирзакулов, инвестиция сервиси Jett сооснователь ва директори
- Сардор Кошназаров, НАПП етакчи эксперти
- Чингиз Канапьянов, CEO, ITS
Микромолия ташкилотлари билан боғлиқ «Қандай қилиб қарз йиғилишини ошириш мумкин?» мавзуидаги саволлар «Микромолияни барқарор ривожлантириш» давра суҳбатида муҳокама қилинди. Унда:
- Дилдар Алимбекова, Правление Раиси, Микромолиявий институтлар (НАМИ) Миллий ассоциацияси
- Адхамжон Маматов, Кузатув кенгаши аъзоси, ИМКОН Финанс
- Бахтиёр Хакимов, НАМИ Правление аъзоси
- Андрей Варельджян, Ўзбекистондаги илк мустақил қарз йиғув агентлиги директори
Форум иккинчи куни дастуридаги «Ўзбекистон HR бозоридаги долзарб муаммолар ва уларни ечимлари. Энг яхши тажриба примерлари» давра суҳбатида:
- Капиталбанк кадрлар сиёсати ва ходимлар билан ишлаш департаменти директори, Правление аъзоси Оксана Лындина
- Uzum Tezkor HR директори Вера Дианова
- M Cosmetic дорогери тармоғи бош директори Денис Косаченко
- Агробанк HR департаменти директори Равшанбек Додокозиев
Жорий йилда Форум қатнашчилари учун бир қатор ҳамкорлик тадбирлари ва ўзига хос сюрпризлар тақдим этилди, жумладан:
Digital Uzbekistan. Иккинчи кун
ПЛАС‑Форум доирасида «Бездналик тўловларни ривожлантириш. Ютуқлар, якунлар ва режа. HUMO миллий тўлов тизими» мавзусида бизнес‑нонушта бўлиб ўтди. Унда банклар, ритейл‑сектор ва молиявий технологиялар вакиллари иштирок этишди, улар кенг кўламли масалаларни муҳокама қилишди. Жумладан, ягона QR‑кодни жорий этиш муаммолари ҳам кўтарилди.
Тадбирнинг биринчи куни сингари, Digital Uzbekistan ПЛАС‑Форум иккинчи куни ҳам бозор ривожланишига сезиларли таъсир кўрсатадиган бир қатор муҳим келишувлар имзоланди.
Шу тариқа, PLUS Group бош директори Константин Гризов ва Ўзбекистон Сунъий Интеллект Ассоциацияси Раиси Владимир Норов ўртасида PLUS Group ва Ўзбекистон Сунъий Интеллект Ассоциацияси ўртасида ҳамкорлик тўғрисида меморандум имзоланди.
Шунингдек, PLUS Group билан SBO Insights ўртасида ҳамкорлик тўғрисида меморандум имзоланди. Ҳужжатни: PLUS Group номидан Константин Гризов, SBO Insights номидан шерик, сооснователь Отабек Насыров имзолади.
Яна битта воқеа – PLUS Group ва INFOLine ўртасида ҳамкорлик тўғрисида меморандум имзоланди. PLUS Group номидан меморандумни Константин Гризов, INFOLine номидан компания бош директори Иван Федяков имзолади.
Шунингдек SBO Insights ва Ўзбекистон Сунъий Интеллект Ассоциацияси ўртасида бир қатор меморандумлар имзоланди.
Бундан ташқари, PLUS Group ва Ўзбекистон Электрон тижорат Ассоциацияси ўртасида ҳамкорлик тўғрисида меморандум имзоланди. Унга PLUS Group номидан Константин Гризов, Ассоциация номидан Раис Музаффар Аъзамов имзо чекди.
Форум иккинчи куни дастуридаги илк сессия: «Исломий молиялаштириш ва Марказий Осиё мамлакатларида исломий банкинг» бўлиб, модератор Алишер А. Джуманов (AD Wealth сооснователь ва бошқарувчи шерик) эдилар.
У «Исломий молиялаштиришни Ўзбекистон ва Марказий Осиёда ривожлантириш: муаммолар ва имкониятлар» мавзусида маъруза қилди.
Миллий перспектив лойиҳалар агентлиги капитал бозори инфраструктураси, инвесторлар билан ишлаш бўйича бўлим бош мутахассиси Лазизжон Абдалимов «Исломий облигациялар – молиялаштириш ва сармоя киритиш инструменти сифатида. Ўзбекистонда исломий облигацияларнинг истиқболи» мавзусида гапирди. У исломий молиялаштиришни ривожлантиришдаги асосий муаммолар ва истиқболлар ҳақида тўхталиб ўтди. Спикерга кўра, асосий тўсиқлар – молиявий саводхонлик етишмовчилиги, касбий жамоада экспертиза камлиги, исломий банкинг продуктларини жорий этишда замонавий ИТ-инструментлар танқислиги ва регулятив тўсиқлардир.
Шунга қарамай, Спикер айтишича, Ўзбекистонда исломий молиялаштиришга қизиқиш ошиб бормоқда, у бунга яқинда ўтказилган тадқиқот мисолида шама қилди, унда 200 дан ортиқ бизнес вакиллари, 27 тижорат банки ва 5 мингга яқин жисмоний шахслар иштирок этишган.
APEX BANK Бошқаруви Раиси, Исломий молия ва Такафул Ассоциацияси кенгаши Раиси Бахром Нумонов «Исломий молия: бугунги реалликлар ва кутилмалар» мавзусида маъруза қилиб, исломий молиялаштириш қызметини МФО ларда татбиқ этиш тўғрисидаги Низом кўриб чиқилаётганини маълум қилди. Келгусида мазкур сервис бир қатор тижорат банкларида ҳам йўлга қўйилиши кутилмоқда.
Islamic Business and Finance (IsBF) сооснователь ва директори Жахонгир Имамназаров креатив иқтисодиёт ҳақида гапирар экан, унда замонавий ёндашув, хусусан, онлайн форматга ўтиш муҳимлигини қайд этди.
Марказий Осиё Сунъий Интеллект Ассоциацияси Раиси Владимир Норов Европа (у ерда 44 млн мусулмон) ва АҚШ (3,5 млн мусулмон, 2050 йилда 8,1 млн бўлиши кутилмоқда) да исломий банкинг тез суръат билан кенгайиб бораётганини таъкидлади.
«Компас Плюс» Марказий минтақада бошқарувчи директор ўринбосари Михаил Юрченко «Исломий банкинг – ислом мамлакатларида иқтисодиёт ривожланишини тезлаштирадиган платформа» мавзусида маъруза қилди. У таъкидлашича, банклар бундай хизматларни жорий этишни исташади. Шу турдаги ечимлардан фойдаланиш иқтисодиётга қўшимча ички ва ташқи маблағларни жалб этиш имконини беради.
IMAN CORP. co‑founder’и Тимур Хождаев «Путь IMAN» мавзули чиқиши билан қатнашди.
FIDO‑BIZNES ИТ компаниясида бизнесни ривожлантириш директори Фарида Дадажанова «Процесс трансформации 2024. Превращение банкинга в Finance as a Service» сессиясида чиқиш қилиб, микросервис архитектураси асосида қурилган исломий ойна ечими ҳақида гапириб берди. Бугун FIDO‑BIZNES портфелида 1800 га яқин муваффақиятли лойиҳалар мавжуд. FB Islamic Window исломий ойна ечими банклар ва микромолия ташкилотларига исломий ойна доирасида янги маҳсулотларни бозорга чиқариш вақтини сезиларли қисқартириш имконини беради. Унга кўра, BaaS модели техник номувофиқлик учун жарима хавфларидан халос этади. Шунингдек, RPA (роботлашган жараёнларни автоматлаштириш) бўйича компания ютуқлари ҳақида ҳам сўз очди.
Data Sapience компанияси коммерция директори Алексей Рундасов банклар қандай қилиб маълумотлар билан самарали ишлаш орқали кўпроқ фойда олиши мумкинлиги ҳақида гапирди. Nova номли янги дата‑платформа мисолида унда жорий этиш қандай даражада самара бериши ҳақида сўз юритди. Алексей Рундасов таъкидлашича, Data Sapience ечимларининг ўзига хос жиҳати шундаки, уларда 100% пилотлар сотувга айланади, яъни куп холларда буюртмачилар пилот лойиҳаларидан чиқиб кетишни хоҳламайдилар, чунки олинган самара уларни кўндиради.
Халқаро мутахассислар бошқарувини ташкил этиш бўйича эксперт Екатерина Генкина инновацияларни чинакам жорий қилиш учун инсонга йўналтирилган ёндашув концепцияси ҳақида гапириб берди.
Отбасы банк (Қозоғистон) рақамли трансформация департаменти директори Евгений Герцен ўз маърузаси «Промышленная революция 4.0, или как Отбасы банк проводит экстренную цифровизацию банка за короткие сроки»да қўйди.
Сергей Суходольский «Low‑Code/No‑Code: Цифровая трансформация банка» мавзули маърузаси билан чиқиб, бозор трендлари ва мижоз талабларидаги асосий ўзгаришлар ҳақида гапирди. Шунингдек, банкда рақамли етилганлик даражасини белгилаш усулларига, шу жумладан банкни рақамли маконда таништириш, рақамли маркетинг ва илгари суриш, онлайн‑сотувлар сифатини баҳолаш масалаларига эътибор қаратди.
U‑BSS халқаро ривожлантириш маркази директори Евгений Пономарев ва ANORBANK (Ўзбекистон) ДБО ЮЛ йўналиши раҳбари, операцион директор Антон Гайворонский уникал кейс мисолида мижозларга хизмат кўрсатishni рақамли трансформация қилиш афзалликлари ҳақида фикр алмашди. Улар «вендор + буюртмачи» ҳамкорлигидаги хилма‑хил ёндашувлар ва синергияни рағбатлантириш ҳақида таъкидлашди. Бугун ANORBANK иловаси 8 млн мартта юклаб олинган, 4 млн фойдаланувчи эса рўйхатдан ўтган. Банк турли каналлар орқали хизматларни таклиф этиб, янги маҳсулотлар ва хизматлар билан иштирокини кенгайтириб боради. Шу мақсадда ANORBANK «буюртмачи ва вендор» жамоаси ўртасида яқин ҳамкорликка асосланган рақамли трансформация концепциясини йўлга қўйган. Банк экотизими ичида давлат хизматлари ва финтех‑структуралар билан яқин ҳамкорликни назарда тутади.
Strategy & (PwC тармоғи) рақамли трансформация амалиёти лидери Жанаргуль Изимова банкларни рақамли трансформация қилишдаги асосий сабоқларга тўхталиб ўтди.
CapyGroup СЕО Олег Чанчиков «Applied embedded finance – от концепта до прикладного применения» мавзусида маъруза қилди.
Марказий Осиёда чегараларо ҳисоб-китобларида ЦФА ва криптовалютадан фойдаланиш истиқболлари «Криптоиндустрия. Состояние, тренды, прогнозы. Токенизация активов, финтех‑платформы и распределенные реестры данных. Blockchain» сессияси қатнашчилари томонидан муҳокама этилди.
Сессия модератори – Андрей Михайлишин, ТПП РФ нинг чегараларо ҳисоб-китоблар бўйича комиссияси раҳбари, BRICS Pay мақсадли гуруҳи раҳбари (БРИКС Деловой совет). У «Платёжная инфраструктура будущего» мавзусида маъруза қилди.
Privacy Advocates адвокати, шерик «Белых и партнёры» адвокатлар коллегияси, TechLawLab рақамли ҳуқуқ лабораторияси директори, НАУФОР президенти маслаҳатчиси, Давлат Думаси РФ криптовалюталарни ҳуқуқий тартибга солиш бўйича эксперт кенгаши аъзоси Мария Болобонова ЦФА нинг чегараларо ҳисоб-китобларида қўлланиши ҳақида батафсил тўхталди.
Миллий перспектив лойиҳалар агентлиги криптоактивлар муомаласи ривожланиши бўлими бошлиғи Аскаржон Закиров «Криптоактивлар муомаласини тартибга солиш ва ривожлантириш соҳаси Ўзбекистонда» мавзусида маъруза қилиб, криптоқонунчиликни такомиллаштириш натижаси ўлароқ, Ўзбекистонда қызмет кўрсатувчи провайдерлар кўпайганини айтиб ўтди. Ҳозирда 14 провайдер лицензия олган бўлиб, шулардан 2 таси криптобиржа, 2 таси криптодепозитарий ва 10 таси криптомагазиндир.
PraeLegal Uzbekistan бошқарувчи директори Шерзод Абдулкасимов «Крипторасследования и возврат криптоактивов» мавзусида маъруза қилди.
Промышленный майнинг келажаги ҳақида Промышленный майнинг Ассоциацияси директори Сергей Безделов маълумот берди. Шунингдек, у ҳақиқий кейслар билан бўлишди.
Халқаро Платёж Альянси вице‑президенти Филипп Ларин трансчегаравий тўловлар методлари эволюцияси ҳақида гапирди.
Privacy Advocates шерикларидан бири, «Белых и партнёры» адвокатлар коллегияси суҳбатдоши, rppa.pro (rppa.Офис) нинг суратда кўринмаётган асосчиси Александр Партин онлайн тарзда «Блокчейн‑технологиялардан фойдаланганда Privacy масалалари: самарани ошириш ва хатарларни камайтириш усуллари» мавзусида чиқиш қилди.
«Цифровой дистанционный банкинг. Банковские и небанковские услуги на финансовых платформах. Удаленная идентификация» сессияси модератори сифатида Halyk Bank бошқарувчи директори (ex‑глава экосистема / Jusan раис ўринбосари, ex Tele2) Габит Нуркенов чиқди.
Рақамли имзо технологиясини Ўзбекистонда жорий этиш ҳақида Рақамли технологиялар вазирлиги Ахборотлар реестри электрон рақамли имзо калитлари марказлари ривожланиши ва шарт‑шароитлар яратиш хизмати бошлиғи Надир Парпиев маълумот берди.
Евразийский Банк раисининг ўринбосари Ибрагим Альтамиров банк ҳақида, жорий йил декабрь ойида 30 йиллигини нишонлашини айтиб ўтди. Банк бугун Марказий Осиёдаги илғор ўнталикка киради. Спикер маълумот беришича, банк экотизим моделини ривожлантиряпти. MarketPlace концепцияси бўйича рўёбга чиқиши учун камида тўрт йил керак, Евразийский Банк эса ўзининг улкан оқилона йўлини танлашни эп кўрган. Масалан, товар кредитлашда қарор 10 сония ичида қабул қилинади.
VisionLabs банки сектори ривожланиш бўйича директори Евгений Заика молия соҳасида биометрияни қўллаш хусусиятларини кўриб чиқди. У VisionLabs алгоритмлари афзалликлари, жумладан фирибгарлик ҳужумларига бардошлилиги ҳақида батафсил тўхталди. Яқинда ўтказилган халқаро синовларда компания уч номинацияда “1‑рақам” сифатида эътироф этилган. Спикер фикрича, aynan Ўзбекистон Марказий Осиёда рақамли лидерга айланиши мумкин.
ЦРТ компаниялари гуруҳи молия секторида сотувлар бўйича директори Герман Михайлов овозли биометрия ва нутқ таҳлили – сунъий интеллект келажагидир, дея фикр билдирди. Спикер сунъий интеллект технологиялари – овозли сервислар ва чат‑ботлар – дан фойдаланган ҳолда банк хизматларини масофадан кўрсатишда муваффақият гарови ҳақида гапирди.
Tekmates ИT компанияси эгаси, Home Credit Bank business лидери Дамир Какиев банк хизматларини рақамлаштиришда учрайдиган кўплаб «пасттосиқлар» ҳақида сўз юритди.
Uzinfocom бизнесни ривожлантириш бўйича менежери Улугбек Шакиров биометрияни молия соҳасига жорий қилиш хавфсизлик ва қулайликни оширишини таъкидлади.
«Финтех. Большие данные. Искусственный интеллект. Стратегические векторы 21‑го века» сессиясида KPMG Caucasus and Central Asia нинг Инвестициялар ва капитал бозори бўлими менежери Дильноза Мирзоева Ўзбекистонда төловлар бозори, POS‑кредитлаш ва BNPL ривожланиши тенденциялари ҳамда истиқболларини таҳлил қилди.
Sota AI, 3iTech компаниялари саҳмдори, ривожланиш ва стратегия директори Дмитрий Макаренко қарийб ўн йиллик банк маҳсулотлари сотувини ошириш учун нутқ таҳлили тажрибасини қадрлаш ҳақида гапирди. У бу технологиядан фойдаланиб оборотлар, конверсия, ўртача чек ва бир мижоз билан битиладиган шартномалар сонини ошириш мумкинлигини таъкидлади.
Масалан, конверсияни ошириш учун 100% диалоглар чек‑листи, энг яхши ва энг ёмон амалиётлар таҳлили, ходимларнинг ўзи эшитиб кўриш имконияти ва уларни ўқитиш механизми, шунингдек мижоз кредит олишдан нима мақсадда фойдаланишига кўра индивидуал таклифлар жуда муҳим. Сервисдан қониқиши эса натижада бир мижоз билан битиладиган шартномалар сонини оширади.
Andersen (Ўзбекистон) компаниясида бош директор (CEO) лавозимида ишловчи Георгий Тактакидзе техник мутахассислар учун рақобатда қандай жозибадор бўлиш ҳақида сўз очди. Компания томонидан амалда қўлланилаётган ҳамкорлик модellarидан учтасини – ажратилган жамоалар, тайёр маҳсулот яратиш ва технология консалтинги – санаб ўтди.
У ИТ соҳаси муаммоларидан бири сифатида ишлаб чиқувчиларни банк лойиҳалари кам жалб этишини кўрсатди. Сабаблар: эски технологиялар, ички бюрократия, бирхил вазифалар. Бироқ айни пайтда ишлаб чиқувчиларнинг 82% и банк билан ҳамкорлик қилиш тажрибасига эътибор қаратишади.
Евразийский Банк давлат хизматларини ривожлантириш бўйича бошқарувчи директори Алишер Елюбаев қурилиш соҳасига сунъий интеллект технологияларини жорий этиш ҳақида сўзлаб берди. Қозоғистонда сунъий интеллект технологияларини давлат рағбатлантириши, жумладан рақамли кодексда бу борада ишлар олиб борилаётгани айтиб ўтди. Ҳар йили Қозоғистонда 16 млн кв.м уй‑жой ишга туширилар экан. Шу сабабли қурилишда «дольщиклар» муаммосини ҳал этиш учун давлат КазРеестрни ишлаб чиқиб, улушли қурилиш шартномалари рақамлаштирилгач, мижозлар маблағини мақсадсиз ишлатмасликни олдини олиш мақсадида банк ҳисобварақларини мониторинг қилиш тизими (пулни «рангли» қилиш) ишлаб чиқилди.
TBC Group CDO (Chief Data Officer) лавозимида ишловчи Дмитрий Долбилин ва DWH амалиёти раҳбари, операцион директор Станислав Примо «Как построить Data‑оазис в пустыне: опыт бывалых первопроходцев» мавзуси билан чиқиш қилиб, маълумотлар билан ишлашдаги асосий муаммолар ва маълумотлар платформаларини барпо этиш принциплари ҳақида гапирдилар.
CLICK CDO (Chief Data Officer) лавозимида ишловчи Роман Дьяконов рақамли трансформацияда маълумотлар билан бошқариш масалалари ҳақида гапириб, бугун маълумотлар билан бошқариш бизнес рақобатбардошлигини белгилашини таъкидлади. Шу билан бирга мижозлар танлови ҳам кенгаймоқда. Илгари маълумотлар билан бошқариш маслаҳат тусида бўлса, бугун у ҳар қандай йўналишда муваффақият калити.
У рақамли трансформацияда асосий принциплардан бири сифатида «буюртмачи – бажарувчи» моделидан воз кечиш зарурлигини айтиб ўтди. Шу билан бирга, ўзи муҳит яратиш, яқин муносабатлар орқали қийматли маълумотлардан самарали фойдаланмаслик эҳтимоли йўқолади.
«Банк 131» бошқарув раисининг бизнес ривожланиши бўйича маслаҳатчиси Ольга Ярыгина «Необанкинг: реальность и перспективы» мавзусида кўтарди.
Piramit MALL лойиҳаси савдо ва маркетинг бўлими директори Кадир Йылмаз чакана харидорлар хатти‑ҳаракатларидаги ўзгаришларнинг савдо марказларига бўлган инвестицияларга таъсири ҳақида гапирди.
Марказий Осиёда чакана савдонинг трансформацияси «Торговый ритейл Узбекистана. Современное состояние e‑Commerce. Ключевые тенденции. Новые вызовы и перспективные решения» давра суҳбатида муҳокама қилинди.
Модератор: KPMG Caucasus and Central Asia таъминот занжири ва харидларни оптимлаштириш бўлими бошлиги Тимур Ахметов. Саҳна марказида ягона лояллик дастурининг аҳамияти ҳақида, масалан, авиация, жамоат транспорти, чакана ритейл ва банкинг орқали жорий этиш иддаолари кўтарилди.
Муҳокамада иштирок этдилар:
- Музаффар Аъзамов, Ўзбекистон Электрон тижорат Ассоциацияси Раиси;
- Иван Федяков, INFOLine асосчиси ва бош директори;
- Алексей Иванов, «Лаборатория клиентских впечатлений» (Россия/Ўзбекистон) асосчиси ва раҳбари;
- Камронбек Мухаммадиев, Миллий перспектив лойиҳалар агентлиги электрон тижоратни ривожлантириш ва тартибга солиш бўйича бўлим бошлиғи;
- Ильшат Хаметов, Uzum Market Бош директори;
- Тимур Закиров, Wildberries Ўзбекистонда шериклар билан ўқитиш бўйича менежер;
- Евгений Щепелин, Wee (MENA) маркетплейси кузатув кенгаши раиси, Eshopmedia retailmedia платформаси ҳаммуассиси;
- Тамара Джгаркава, «М.Видео‑Эльдорадо» Гуруҳи Директ Кредит Маркази Молиявий технологиялар департаменти директори.
Қатнашчилар e‑Commerce ҳолати ва ҳуқуқий асослар, логистика ва фулфилмент, электрон тижоратда мижоз хизматига ёндашув, лояллик дастурлари, ривожланиш тенденциялари ва электрон тижорат бўйича қонунчилик нормалари ва бошқаларни муҳокама қилишди.
Форум иккинчи куни дастурида бўлиб ўтган яна бир давра суҳбати «Ўзбекистонда венчур капитали бозорини ривожлантириш стратегияси» бўлиб, унда:
- AIКБ корпоратив бошқарув бўлими мудири, Ипак Йули Банк (IFC маслаҳатчиси, ТГЮИ илмий изланувчиси, LLM) Хуршида Игамбердиева
- KPMG Caucasus and Central Asia Гуруҳи стратегия ва операцион самарадорлик бўлими директори ўринбосари Ерке Ассемова
- UzVC инвестиция директори Махсуд Юсупов
- Sturgeon Capital Ltd. (Буюк Британия) венчур компанияси шериги Алижон Равшанов
- Plug and Play Uzbekistan венчур аналитиги Искандер Курбанов
- AloqaVentures директори ўринбосари Даврон Пармонов
Иш билан боғлиқ ҳуқуқлар, шу жумладан венчур стратегиясиз хам, қуйидагиларни кўриб чиқdilar:
«Розничный банковский бизнес» давра суҳбати эса энг турли секторлардан келган экспертларни бирлаштирди. Модератор – Институт дополнительного образования директори, УрГЭУ молия, пул муомаласи ва кредит кафедраси профессори, д.э.н., visiting professor Элина Закирова.
Давра суҳбатида:
- Алексей Иванов, «Лаборатория клиентских впечатлений» (Россия/Ўзбекистон) асосчиси, у 2024 йил июн ойида Ўзбекистон банкларида NPS мустақил ўлчаш натижаларини тақдим этди;
- Madad Invest Bank Бошқаруви Раиси Улугбек Таваккалов;
- Asakabank в. б. Бошқарув раисининг ўринбосари Бекзод Тангматов;
- APEX BANK маркетинг бўйича директори Иван Праудзин;
- finq финтех‑стартапи сооснователь Шохпур Гултураев;
- д.э.н., профессор УрГЭУ молия, пул муомаласи ва кредит кафедраси, Институт дополнительного образования директори, visiting professor Элина Закирова;
- Cybernet CEO Иван Белохвостиков;
- д.э.н., профессор, Тошкент давлат иқтисодиёт университети проректори, ТГЭУ трансформация маркази директори Алимназар Исламкулов.
Муҳокамада молиявий саводхонликни ошириш, мижоз тажрибасини яхшилаш, банкларнинг мижозбоп ёндашуви, продукт портфелининг молиявий модели, банкларнинг ҳудудларлардаги бўлинмалари ва бошқа мавзулар кўтарилди.
Бу ҳақда кенгроқ бир вақтлар алоҳида репортажимизда маълумот берамиз, янгиликларимиздан хабардор бўлиб туринг!
Тадбир қатнашчилари фикрича, Digital Uzbekistan ПЛАС‑Форуми Марказий Осиё ва МДҲ мамлакатлари молия ҳамда чакана савдо саноатини ривожлантиришда салмоқли ҳисса қўшган. Ушбу тадбир – банк сектори, чакана савдо ритейли, электрон тижорат, тўлов тизимлари, ечим провайдерлари, бозор регуляторлари, давлат идоралари ва тармоқ экспертларини бирлаштириб, рақамлаштириш ҳамда оммавий масофавий сервислар соҳаси ҳолати ва ривожланиш тенденциялари бўйича чуқур билимларга эга.
